รักตัวเอง ใครๆ ต่างก็รู้ว่าควรรักตัวเอง แต่พอเอาเข้าจริงๆ เมื่อถึงเวลาที่เราต้องรักตัวเองมากๆ บางคนอาจจะไม่สามารถทำได้ และยิ่งรู้สึกแย่เข้าไปใหญ่ เมื่อเจอกับคำพูดที่บอกว่า “รักตัวเองหน่อยสิ” ที่เรารู้สึกแย่ก็เป็นเพราะว่าเรารู้อยู่แก่ใจ แต่ก็ไม่สามารถรักตัวเองได้ดังใจคิด เพราะอะไรกันนะ เราถึงไม่สามารถที่จะปล่อยให้ตัวเองได้รับความรัก

 

คุณเคยได้ยินคำว่า “ตีตรา” หรือไม่?

เวลาที่เราต้องการความรักจากตัวเอง อยู่ๆ เรื่องที่เราเคยทำผิดพลาด หรือเรื่องเลวร้ายที่เคยเกิดขึ้นในชีวิตก็ผุดขึ้นมาในหัว ว่าเรามีดีอะไรให้รัก เรามีคุณค่าคู่ควรกับความรักแล้วหรือ แท้จริงแล้ว สถานการณ์ที่เกิดขึ้นนี้ เรากำลังตกอยู่ในความทุกข์ทรมานกับภาพลวงของ “ตราบาป” หรือ stigma นั่นเอง แค่นั้นยังไม่พอ เรากลับเป็นคนที่ “ตีตรา” (stigmatization) ภาพเหล่านั้นให้กับตัวเอง

 

ค่านิยมในสังคมไทย

ในแต่ละสังคมมักจะมีค่านิยมที่แตกต่างกันไป สำหรับในสังคมไทยนั้น มักมีค่านิยมในการยกย่องและให้คุณค่ากับคนที่มีความสามารถโดดเด่น และมีความสามารถตามที่สังคมต้องการ หลายครั้งที่คนที่มีความสามารถแบบเป็ด ไม่ได้ชื่นชอบ หรือสนใจวิชาชีพที่สังคมให้คุณค่า เช่น แพทย์ พยาบาล ครู ทหาร ตำรวจ เป็นต้น คนเหล่านี้มักถูกตีตราว่า ไม่เก่ง จนนำไปสู่ความรู้สึกไม่มีคุณค่า

 

ตัวอย่างค่านิยมอื่นๆ ในสังคม เช่น มาตรฐานความงาม เพศสภาพและเพศวิถี ชาติพันธุ์ และศาสนา เป็นต้น เมื่อเราอยู่ในสังคมที่มีค่านิยมแตกต่างจากความเป็นตัวเรา เราก็จะค่อยๆ ซึมซับความเชื่อเหล่านั้นเขามา จนทำให้กดทับความเชื่อมั่นในตัวเอง หรือที่เรียกว่า self-esteem ดังนั้น บางคนอาจจะมีความเชื่อที่ว่า เราไม่มีค่าให้ได้รับความรัก ฝังรากลึกลงในจิตใจ เมื่อเป็นเช่นนั้น “พื้นที่ปลอดภัย” ก็จะมีน้อยลง หรือบางคนอาจจะหาพื้นที่ปลอดภัยแทบไม่ได้เลย ทั้งนี้ บางคนอาจจะมีพื้นที่ปลอดภัยสำหรับบางเรื่อง แต่ไม่มีพื้นที่ปลอดภัยสำหรับการระบายอารมณ์ความรู้สึกไร้ค่านี้ออกไป เพราะกลัวถูกมองว่าแปลกแยกหรือแตกต่าง หากพูดออกไปกลัวจะได้รับคำพูดที่ทำร้ายจิตใจกลับมาแทน

 

รู้สึกไร้ค่า ผิดหรือไม่?

ความรู้สึกไร้ค่าไม่ใช่เรื่องที่ผิด เราไม่สามารถแก้ไขภาพลวงตาของตราบาปให้หายไปได้ในทันที แต่เราสามารถฝึกความคิดของเราได้ในทุกวัน โดยเริ่มจากการยอมรับความรู้สึกที่แท้จริงของตัวเอง ปราศจากการใส่ฟิลเตอร์ถูกหรือผิด ซึ่งเป็นวิธีออกกำลังกายทางความคิดที่ดี แม้เราอาจจะไม่สามารถบอกรักตัวเองได้อย่างเต็มปาก แต่เมื่อเริ่มก้าวแรกแล้ว เราก็จะสามารถเดินไปถึงเป้าหมายได้อย่างแน่นอน

 

การเข้าใจตัวเอง และผู้อื่น เป็นสิ่งที่จะทำให้เรารู้ทันภาพลวงตามากขึ้น เราสามารถรู้ทันภาพลวงตาของตราบาปได้จากการหาความรู้ ทำความเข้าใจค่านิยมบ่อเกิดการตีตรา เพื่อหยุดการส่งต่อค่านิยมที่จะนำมาซึ่งตราบาป และไม่หยุดที่จะหาวิธีรักตัวเองในแบบของเราเอง

 

 

 

อ้างอิง: blog.ooca.co